Inspektor nadzoru budowlanego to osoba, która sprawuje nadzór budowlany oraz współpracuje z organami kontroli państwowej. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego zajmuje się kontrolą obiektów budowlanych, które są stawiane typowo w celach mieszkalnych.
Insepktor nadzoru budowlanego może wejść na budowę i dokonać kontroli prac budowlanych, ale i również dokumentacji budowlanej. Sprawdzić może także projekt domu i niezbędne uprawnienia. W skrócie zatem sprawdza: dokumentację techniczną, projekt budowlany, zastosowane materiały do budowy oraz dokumenty związane z uzyskaniem pozwolenia na budowę.
Inspektor budowy zajmuje się przyjmowaniem zawiadomień o nieprawidłowościach i zagrożeniach w obiektach budowlanych, a następnie ich usuwaniem. Inspektor może nałożyć karę na inwestora, wtedy gdy budowa nie jest realizowana zgodnie ze standardami bezpieczeństwa lub/i prawem budowlanym. Jeżeli budowa stanowi zagrożenie lub ma liczne nieprawidłowości - to może nakazać rozbiórkę obiektu. Inspektor budowlany bada również przyczyny wypadków na budowie.
Czy w przypadku budowy domu jednorodzinnego, potrzebny jest inspektor nadzoru budowlanego? Nie ma takiego obowiązku. Niemniej jednak, może się pojawić jeżeli zajdą jakiekolwiek wątpliwości - że coś przebiega niezgodnie z prawem. Sam inwestor, jeśli będzie chciał może zatrudnić inspektora budowy, aby zapewnić większe bezpieczeństwo. W takim razie, kiedy inspektor nadzoru budowlanego, jest wymagany? Wtedy, gdy kubatura budynku wynosi min. 2500 m3 bądź budynek cechuje się wysokim stopniem skomplikowania, np. biurowce, bloki.